تست CBC
تست CBC
به معنای شمارش کامل سلولهای خون است. یکی از موارد مورد بررسی در تست CBC ا ندازه گیری RBC ها می باشد.
RBC ها در واقع همان گلبول های قرمز خون هستند و بخش اصلی خون را تشکیل می دهند. رنگ قرمز این سلول ها بخاطر وجود هموگلوبین می باشد که باعث می شود گلبول های قرمز وظیفه اصلی خود را که حمل اکسیژن و دی اکسید کربن می باشد را انجام بدهند. میزان طبیعی :بین ۷٫۴ تا ۱٫۶ میلیون در هر میکرولیتر خون می باشد که در خانم ها و کودکان بیشتر می باشد.
عواملی که باعث کاهش و افزایش میزان آن می شود عبارت است از:
• خون ریزی گوارشی
• خون ریزی واضح از محل زخم
• سوءتغذیه
• کمبود ویتامین B12
• فقر آهن شکستن سلول های خونی یا همولیز آن ها در اثر بیماری های مثل فاوسیم مشکلات ژنتیکی مثل گلبول های قرمز داسی شکل
• مشکلات مغز استخوان باعث پایین آمدن گلبول های قرمز می شود و نارسایی و بعضی مشکلات کلیوی،بیماری های مزمن و تومور های سرطانی باعث از بین رفتن RBC های خون و کاهش آن ها در برگه آزمایش می شود.
عوامل افزایش بالا بودن میزان آن نشان دهنده ظرفیت بالا حمل اکسیژن می باشد.بیماری های ریوی و یا کلا هر نوع بیماری ای که هیپوکسی مزمن (کمبود اکسیژن طولانی مدت در بدن)ایجاد می کند.
میزان عمر RBC ها پس از تولید: ۱۲۰ روز در خون زندگی می کنند و در آخر خرد می شوند و به عناصر سازنده اش تبدیل می شوند. میزان RBC ها در هنگام بارداری از حالت طبیعی کمتر دیده می شوند. HCT هموتوکریت یا HCT از مقادیر اندازه گیری گلبول قرمز می باشد.هماتوکریت درصدی از حجم خون است که واحد سازنده آن گلبول قرمز می باشد و می توان با اندازه گیری بخش قرمز خون که در لوله آزمایش قرار دارد نسبت به کل ارتفاع خون اندازه گیری کرد. اندازه گیری HCT ها به این دلیل است که ممکنه به دلیل بیماری و موارد مختلف اندازه گیر ی RBC و Hgb را با اشکال مواجه کند. اندازه گیری HCT به طور مستقیم نشان دهنده اندازه هموگلوبین و گلبول قرمز در خون می باشد.
مقادیر طبیعی :
۴۲ تا ۵۲ درصد برای آقایان و ۳۷ تا ۴۷ درصد برای خانم ها نرمال به حساب می آید.در خانم های باردار میزان آن بالاتر از ۳۳ طبیعی است. HCT بالاتر از ۶۰ درصد و پایین تر از ۱۵ درصد محدوده خطر و باعث نگرانی پزشک می شود.
عوامل کاهش HCT
• پرکاری تیرویید
• سیروزکبدی
• نارسایی مغز استخوان
• میلوم مولتیپل عوامل افزایش HCT
• سوختگی
• اسهال
• بیماری های انسدادی ریوی
• از دست دادن آب زیاد
• تولید بیش از حد گلبول های قرمز
بالا بودن بیش از حد گلبول ها ی سفید بر مقدار HCT موثر است.
WBC
در حالت طبیعی اندازه گلبول های قرمز،میزان هماتوکریت ۳ برابر هموگلوبین می باشد. WBC ها گلبول های سفید خون هستند.، با اندازه گیری آنها می توان وجود عفونت در بدن را تعیین کرد. این سلول ها جزء سیستم دفاعی بدن هستند و در شرایط بیماری های عفونی و غیر عفونی واکنش های مختلف نشان می دهند.
روش شمارش WBC ها
• مقدار کلی گلبول های سفید در یک میلی لیتر خون
• شمارش جزء به جزء این سلول ها میزان WBC ها کمتر از ۲۵۰۰ و بیشتر از ۱۰۰۰۰ محدوه خطر و نشان دهنده بیماری می باشد.
عوامل کاهش WBC ها:
• نارسایی مغز استخوان
• مسمومیت دارویی و عفونت زیاد
• سوء تغذیه
• بیماری های خود ایمنی
• ایدز
• انواع نارسایی های مغز استخوان (بعد شیمی درمانی،رادیوتراپی) باعث کاهش این مقدار می شود.
عوامل افزایش WBC ها:
• افزایش گلبول های سفید لوکوسیتوز می نامند،که در مقادیر بالاتر از ۱۰ هزار گفته می شود.
• عفونت و التهاب
• تخریب بافت بدن،لوسمی،سرطان خون
• ضربه،جراحت،استرس وتب
وظیفه گلبول های سفید حذف عوامل مزاحم و مبارزه با عفونت می باشد.در هنگام آلرژی نیز این سلول ها واکنش نشان می دهند.
Hgb
به شکل های مختلفی در برگه های آزمایش نوشته می شوند به صورت hg،HGB یا hgb که همه به معنای هموگلوبین می باشد.
از عناصر تشکیل دهنده گلبول های قرمز است.آهن جزء اجزای تشکیل دهنده آن است و خود آن از اسید آمینه تشکیل شده و دارای جایگاه های متفاوتی برای ترکیب با اکسیژن دارد.
مقادیر اصلی آن: برای آقایان به صورت طبیعی بین ۱۴ تا ۱۸ گرم در هر دسی لیتر است و برای خانم ها به صورت طبیعی ۱۲ تا ۱۶ گرم در دسی لیتر است.
هموگلوبین زیر ۵و بالای ۲۰ میزان محدوده خطر می باشد و حتما باید رسیدگی شود.
عوامل کاهش Hgb
• کم خونی
• خون ریزی شدید
• سرطان
• سوءتغذیه
• بیماری لوپوس
• بیماری های کلیوی و بزرگی طحال
عوامل افزایش Hgb
• مشکلات ریوی
• سوختگی شدید
• نارسایی مزمن ریه
• جنتامایسین و متیل دوپا جزء عوارض جانبی آن ها افزایش Hgb است.
Plt
پلاکت ها به شکل دیسک شکلی اند و در خون هستند و نسبت به بقیه سلول های خونی بسیار کوچک ترند.حاوی آنزیم های انعقاد خون هستند.وظیفه آنها جلوگیری از خون ریزی می باشد. مقادیر طبیعی:
بین ۱۵۰هزار تا ۴۰۰ هزار در هر میلی متر مکعب خون در بزرگسالان است و در نوزادان کمی بیشتر است.
عوامل کاهش plt
• بزرگ شدن طحال
• خون ریزی شدید و مصرف پلاکت
• لوسمی سرطان خون ترومبوسیتوپنی انعقاد منتشر خون در داخل رگ ها
• شیمی درمانی بعد از سرطان
عوامل افزایش plt
• بیماری آرتریت روماتویید
• کم خونی فقر آن
• مشکلات برداشتن طحال
