نقش ویتامین D در تقویت سیستم ایمنی
نقش ویتامین D در تقویت سیستم ایمنی
ویتامین D نقش مهمی در سلامت استخوان ها دارد. از آنجا که گیرنده ویتامین D و آنزیم های فعال کننده
آن بر سطح همه سلول های سفید خون (سلولهای B ، سلولهای T و سلولهای عرضه کننده آنتی ژن)
وجود دارند و این سلولهای ایمونولوژیک قادر به سنتز متابولیت فعال ویتامین D هستند، لذا ویتامین D
اثرات مفیدی در بهبود مکانیسم های سیستم ایمنی در بدن دارد!
سیستم ایمنی بدن برای دفاع از بدن و سلامت انسان باید عملکردی متعادل و کنترل شده داشته باشد!
ویتامین D می تواند پاسخهای ایمنی را تعدیل کند. نقشی که ویتامین D در حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن
ایفا می کند بسیار پیچیده است.
به طور کلی اگر سیستم ایمنی بیش از حد تحریک شود و یا از عملکرد معمول خود منحرف شود، ممکن
است بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس، ام اس (MS) و یا آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفاصل)
ایجاد شوند. اگر سیستم ایمنی فعالیت و عملکرد طبیعی و کافی نداشته باشد، احتمال ابتلا به عفونت های
مکرر میکروبی افزایش می یابد!
کمبود ویتامین D با افزایش بیماری های خود ایمنی و همچنین افزایش حساسیت به عفونت همراه است.
از آنجا که سلولهای ایمنی بدن در بیماری های خود ایمنی به اثرات تقویت کننده ویتامین D پاسخ می
دهند، اثرات مفید مصرف مکمل ویتامین D در بیماران مبتلا به خودایمنی دارای کمبود ویتامین D، می
تواند اثرات مفیدی داشته باشد.
میزان پایین ویتامین D با وخامت بیماری های خود ایمنی همراه است. به عبارتی دیگر، مقادیر اندک
ویتامین D دلیل اصلی بیماری خود ایمنی نیست، اما مقادیر کم ویتامین D می تواند حالت بیماری خود
ایمنی را تشدید نماید.
همچنین مقادیر کم ویتامین D نیز با عفونت های مکرر همراه می باشد. در سال ۲۰۰۹ ، انستیتوی ملی
بهداشت هشدار داد که میزان اندک ویتامین D با سرماخوردگی مکرر و آنفلوانزا مرتبط می باشد.
بنابراین ، به نظر می رسد که ویتامین D به حفظ تعادل سیستم ایمنی بدن کمک می نماید مانند یک
ژیمناستیک کار که روی میله تعادل راه می رود. از زمان اعلام سازمان بهداشت جهانی، تحقیقات
زیادی برای تعیین بهترین میزان مصرف مکمل ویتامین D و درک بهتر این ارتباط انجام شده است.
در سال ۲۰۱۷ میلادی، تجزیه و تحلیل آزمایشات بالینی نشان داد، مصرف ویتامین D شانس ابتلا به
عفونت تنفسی را حدود ۴۲ درصد در افرادی که میزان پایه ویتامین D3 آن ها، زیر ۲۵ نانوگرم در
میلی لیتر می باشد، کاهش می دهد. این بررسی ها نشان می دهد، مصرف ویتامین D به طور روزانه یا
هفتگی نسبت به میزان بیشتر ویتامین D که طی یک بار یا ماهانه مصرف شده است، مؤثرتر است.
بیشترین میزان مصرف روزانه ویتامین D3، ۳۰۰ تا ۴۰۰۰ واحد می باشد.
ویتامین D (به طور ناشناخته) قبل از ظهور آنتی بیوتیک های مؤثر برای درمان عفونت هایی مانند سل
استفاده شده است. بیماران سل به آسایشگاه ها اعزام می شدند و درمان آن ها شامل قرار گرفتن در
معرض نور خورشید بود که تصور می شد نور مستقیم خورشید سل را از بین می برد. همچنین روغن
كبد نوعی ماهی، منبع غنی از ویتامین D نیز به عنوان یک راهکار درمانی برای سل و همچنین برای
افزایش عمومی محافظت در برابر عفونت ها مورد استفاده قرار گرفته است .
تاکنون مطالعات متعددی انجام شده است که سطح پایین ویتامین D را با افزایش میزان عفونت مرتبط
دانسته است! مطالعه ای که بر روی حدود ۱۹۰۰۰ نفر بین سال های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۴ میلادی انجام شد،
نشان داد، افرادی که سطح ویتامین D کمتر از ۳۰ نانوگرم در میلی لیتردارند، نسبت به افراد با سطح
کافی ویتامین D ، بیشتر دچارعفونت دستگاه تنفسی فوقانی می شده اند.
مطالعه دیگری که بر روی ۸۰۰ سرباز در فنلاند انجام شد، مردان را براساس میزان ویتامین D سرم
طبقه بندی کرد. افرادی که سطح ویتامین D کمتری دارند، نسبت به افرادی که دارای سطح ویتامین D
بالاتری هستند، بیشتر دچار عفونتهای تنفسی فوقانی شدند.
چندین مطالعه نیز در مورد سطح ویتامین D و میزان ابتلا به آنفلوانزا و همچنین سایر عفونت ها از
جمله عفونت باکتریایی واژن و HIV انجام شده است. همه این مطالعات حاکی از ارتباط میزان پایین
ویتامین D و افزایش میزان عفونت ها هستند. در مطالعه اخیر، محققان دریافتند که مصرف زیاد و
یکباره مکمل ویتامین D به صورت ماهانه، مانع از بروز عفونتهای حاد تنفسی در افراد مسن دارای
میزان پایین ویتامین D، نمی شود. حال آنکه، در زمان شیوع آنفلونزا مصرف مناسب مکمل های روزانه
و هفتگی ویتامین D می تواند به حفظ تعادل سیستم ایمنی بدن در هنگام بیماری کمک نماید.
منابع:
۱٫ Szodoray P, Nakken B., Gaal J, et al. The complex role of vitamin D in autoimmune
diseases. Scand J Immunol. ۲۰۰۸ Sep;68(3):261-9. doi: 10.1111/j.1365-3083.2008.02127.x.
Epub 2008 May 29. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18510590. Accessed September
۲۰, ۲۰۱۹٫
۲٫ National Institutes of Health. Low Vitamin D Levels Associated with Colds and Flu. NIH
website. https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/low-vitamin-d-levels-
associated-colds-flu. Published March 9, 2009. Accessed September 14, 2019
۳٫ Martineau AR, Jolliffe DA, Hooper RL, et al. Vitamin D supplementation to prevent acute
respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant
data. BMJ. ۲۰۱۷;۳۵۶:i6583.
۴٫ C A Camargo, JSluyter
