تشخیص بیماری آلزایمر در عرض چند ثانیه با اسکن چشم!

جمعیت جهان به سرعت در حال پیر شدن است و شیوع بیماری آلزایمر در حال افزایش می باشد. به همین دلیل، استفاده از روش های غربالگری کارآمد برای تشخیص مبتلایان به زوال عقل در بین
میلیون ها نفر کار دشواری است. شیوه های تشخیصی فعلی یا تهاجمی هستند و یا بی اثر. به عنوان مثال، اسکن مغزی پر هزینه است و پونکسیون نخاعی روشی تهاجمی و بالقوه مضر می باشد. تحقیقات جدید نشان می دهد به زودی اسکن غیر تهاجمی چشم می تواند برای تشخیص ابتلا به بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار گیرد.

در حال حاضر متخصصان بیماری آلزایمر را با استفاده از تست های حافظه و بررسی تغییرات رفتاری تشخیص می دهند. با این حال، هنگامی که علائم آلزایمر ظاهر می شوند، بیماری پیشرفت کرده است. با توجه به این امر محققان در تلاش هستند ابزار تشخیصی جدید و بهتری برای بیماری آلزایمر ابداع نمایند. بعضی از دانشمندان در حال بررسی استفاده از روشی سریع برای ارزیابی افراد مبتلا به زوال عقل می باشند.

اخیرا محققان دانشگاه Duke در دورهام بیان کردند می توان آلزایمر را تنها با نگاه کردن به چشم یک فرد در عرض چند ثانیه تشخیص داد. نتایج مطالعات جدید که در AAO 2018 ارائه شده – نشست سالانه ۱۲۲ آکادمی چشم پزشکان آمریکا در شیکاگو- نشان می دهد آلزایمر، عروق خونی شبکیه در پشت چشم را تغییر می دهد. دانشمندان معتقدند با استفاده از این روش تصویربرداری نوآورانه و غیرتهاجمی چشم می توان علائم آلزایمر را از علائم اختلال شناختی خفیف (MCI) تشخیص داد. متخصصین برای بررسی علائم بیماری آلزایمر در شبکیه چشم از روش optical coherence tomography angiography (OCTA) استفاده می کنند. با این روش می توانند ارتباط بین وضعیت شبکیه چشم و بیماری آلزایمر را پیدا نمایند. روش OCTA به متخصصین چشم امکان بررسی هر یک از لایه های شبکیه، نقشه برداری و اندازه گیری ضخامت آن ها بدون هیچ عمل تهاجمی را مهیا می سازد. در این روش از امواج نور برای گرفتن عکس از شبکیه استفاده می شود.

محققان از روش OCTA برای مطالعه چگونگی تاثیر زوال عقل بر روی شبکیه، استفاده نمودند، تا رگ ها و گلبول های قرمز موجود در پشت چشم را بررسی کنند. نتایج مطالعه دانشمندان بر روی شبکیه افراد مبتلا به آلزایمر و مقایسه آن با افراد دارای علائم اختلال شناختی خفیف (MCI) و افراد سالم نشان داد، افراد مبتلا به آلزایمر عروق خونی کوچک شبکیه در پشت چشم های خود را از دست داده اند. همچنین، در افراد مبتلا به آلزایمر لایه خاصی از شبکیه در مقایسه با افراد دچار MCI یا افراد سالم، نازک تر بود.

دانشمندان بر این باورند که تغییرات در شبکیه منعکس کننده اختلالات در رگ های خونی مغزی است که از علل آلزایمر به شمار می آید. آنها معتقدند این فرضیه بر این اصل استوار است که عصب بینایی، با عث ارتباط مغز با شبکیه می گردد.

در مطالعه دیگری محققین ۴۰۰ نفر با سابقه ژنتیکی خطر بالای ابتلا به آلزایمر را مورد بررسی قرار دادند. دانشمندان اسکن مغز و تصاویر شبکیه این افراد را با تصاویر شبکیه و اسکن مغز افراد بدون سابقه خانوادگی آلزایمر مقایسه کردند. این مطالعه نشان داد، شبکیه افراد دارای خطر ژنتیکی بالای آلزایمر، نازک تر می باشد و همچنین، هیپوکامپ این افراد نیز کوچکتر است. لازم به توضیح است هیپوکامپ منطقه ای کلیدی مغز برای یادگیری و حافظه می باشد. هیپوکامپ یکی از اولین مناطقی است که بیماری آلزایمر آن را تحت تاثیر قرار می دهد. مطالعات نشان می دهد که زوال عقل در ایجاد نورون های (سلول های مغزی) جدید در هیپوکامپ تاثیر می گذارد و در مجموع بیماری آلزایمر اندازه این ناحیه از مغز را کاهش می دهد.

آنچه مسلم است امکان استفاده از روشهای حاضر نظیراسکن مغزی و یا پونکسیون نخاعی برای غربالگری همه بیماران مبتلا به آلزایمر وجود ندارد. شایان ذکر است شناسایی زودهنگام بیماری آلزایمر در درمان و کنترل بیماری آلزایمر نقش جیاتی دارد! محققین معتقدند اسکن مغز فقط زمانی که بیماری پیشرفت کرده است می تواند کمک کننده باشد. اما روش اسکن و مطالعه چشم، می تواند در آینده تحولی در تشخیص آلزایمر ایجاد نماید و باعث بهبودی کیفیت زندگی افراد مستعد ابتلا به آلزایمر شود.

MedicalNewsToday, Tuesday 30 October 2018