بیماری کبد چرب غیر الکلی
بیماری کبد چرب غیر الکلی
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) اصطلاح کلی برای طیف وسیعی از بیماری های کبدی است که منجر به تجمع چربی زیادی در سلولهای کبدی می شود. در این افراد مصرف مشروبات الکلی کم و یا هیچ مصرف الکلی وجود ندارد.
بیماری کبد چرب غیر الکلی به طور چشمگیری در سراسر جهان به ویژه در کشورهای غربی رواج دارد. این بیماری شایعترین نوع بیماری مزمن كبدی در آمریکا می باشد كه به طور تقریبی حدود یك چهارم از جمعیت را تحت تاثیر قرار داده است.
بعضی از افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی می توانند به استئاتو هپاتیت غیر الکلی (NASH)؛ شکل تهاجمی از بیماری کبد چرب که با التهاب کبد همراه است و ممکن است منجر به سیروز و نارسایی کبد گردد، مبتلا شوند. آسیب این بیماری به کبد همانند آسیب ناشی از مصرف سنگین الکل می باشد.
علائم کبد چرب غیر الکلی
بیماری کبد چرب غیر الکلی به طور معمول هیچ علائمی ایجاد نمی کند. در صورت داشتن علائم، این علائم شامل خستگی و درد یا ناراحتی در قسمت فوقانی راست شکم می باشد.
علائم و نشانه های احتمالی استئاتو هپاتیت غیر الکلی و سیروز کبدی شامل موارد زیر است:
- تورم شکمی (آسیت)
- بزرگ شدن عروق خونی زیر سطح پوست
- طحال بزرگ
- کف دست قرمز
- زردی پوست و زردی چشم ها
علل بیماری کبد چرب غیر الکلی
متخصصین به طور دقیق علت تجمع چربی در کبد بعضی از افراد را نمی دانند. همچنین اطلاعات اندکی از اینکه چرا بعضی از کبدهای چرب التهاب پیدا نموده و به سمت سیروز پیش می روند، وجود دارد. با این حال با توجه به اطلاعات موجود، موارد زیر با بیماری کبد چرب غیر الکلی و استئاتو هپاتیت غیر الکلی مرتبط می باشند.
- اضافه وزن یا چاقی
- مقاومت به انسولین؛ سلول ها در پاسخ به هورمون انسولین قادر به جذب قند نیستند.
- بالا بودن قند خون؛ ابتلا به پیش دیابت یا دیابت نوع ۲
- مقادیر زیادی چربی ها به ویژه وجود تری گلیسیریدها در خون
به نظر می رسد این موارد باعث افزایش ذخایر چربی در کبد می شود. در بعضی از افراد، این چربی اضافی به عنوان سمی برای سلولهای کبدی عمل می کند و موجب التهاب کبد و استئاتو هپاتیت غیر الکلی می شود که ممکن است منجر به ایجاد بافت اسکار در کبد گردد.
عوامل خطر کبد چرب غیر الکلی
بیماری استئاتو هپاتیت غیر الکلی در افراد مسن، افراد مبتلا به دیابت و افرادی که چربی شکمی دارند، شایعتر است.
طیف گسترده ای از بیماری ها و شرایط می تواند خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی را افزایش دهد. این موارد عبارتند از:
- کلسترول بالا
- میزان بالای تری گلیسرید در خون
- سندرم متابولیک
- چاقی، به ویژه هنگامی که چربی در شکم متمرکز است
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- وقفه تنفسی در خواب یا آپنه خواب
- دیابت نوع ۲
- کم کاری تیروئید
- اختلال در عملکرد غده هیپوفیز
عوارض کبد چرب غیر الکلی
عارضه اصلی بیماری کبد چرب غیر الکلی و استئاتو هپاتیت غیر الکلی، سیروز است که مرحله آخر اسکار در کبد می باشد. سیروز در پاسخ به آسیب کبدی اتفاق می افتد. همچنانکه کبد سعی می کند التهاب را متوقف کند، در قسمت هایی از کبد اسکار (فیبروز) ایجاد می شود. با ادامه التهاب، فیبروز گسترش می یابد تا قسمت های بیشتری از کبد را در بر گیرد.
در صورتی که این روند متوقف نشود، سیروز می تواند منجر به موارد زیر شود:
- افزایش مایعات در شکم (آسیت)
- تورم رگها در مری (واریس مری)، که می تواند پارگی و خونریزی کند
- گیجی ، خواب آلودگی
- سرطان کبد
نارسایی کبد در مرحله پایانی، به این معنی که کبد عملکرد خود را متوقف کرده است. بین ۵ تا ۱۲ درصد افراد مبتلا به استئاتو هپاتیت غیر الکلی به سیروز مبتلا می شوند.
پیشگیری از کبد چرب غیر الکلی
برای کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی لازم است:
- انتخاب یک رژیم غذایی سالم. رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربی های سالم می تواند موثر باشد.
- حفظ وزن مناسب. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، میزان کالری که هر روز می خورید را کاهش دهید و زمان بیشتری ورزش کنید. با انتخاب یک رژیم غذایی سالم و ورزش کردن می توان وزن مناسبی داشته باشید.
- ورزش. اکثر روزهای هفته را ورزش کنید. در صورتیکه تابحال به طور منظم ورزش نکرده اید، ابتدا با پزشک معالج خود مشورت نمایید.
منابع:
· https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/nonalcoholic-fatty-liver-disease/symptoms-causes/syc-20354567
