آزمایشات قبل از ازدواج
آزمایشات قبل از ازدواج
آزمایشات قبل از ازدواج برای بررسی سلامت بدنی دو فرد که قصد ازدواج دارند، انجام می گیرد. اطلاع از وضعیت سلامتی زوجین منجر به آرامش خاطر آن ها گردیده و از بروز مشکلات در زندگی آینده زوجین و فرزندان آن ها جلوگیری می نماید. آزمایشات قبل از ازدواج بر اساس اطلاعاتی که مشاور از زوجین می گیرد و بر طبق سوابق بیماری هایی که در خانواده زوجین وجود دارد، انجام می شود. این آزمایشات موجب آگاهی زوجین از بیماری هایی که امکان انتقال آن ها بین زوجین وجود دارد و همچنین بیماری های ارثی که ممکن است به فرزند آن ها منتقل گردد، می شود.
آزمایش تالاسمی
تالاسمی نوعی بیماری ارثی است (از طریق ژن ها از والدین به فرزندان منتقل می شود). در این بیماری بدن به اندازه کافی هموگلوبین ( بخش مهمی از گلبول های قرمز خون) نمی سازد. بنابراین هنگامی که هموگلوبین کافی وجود نداشته باشد، گلبول های قرمز بدن عملکرد درستی ندارند و اکسیژن کافی به سلول های بدن نیز منتقل نمی شود. این امر ممکن است باعث احساس خستگی ، ضعف یا تنگی نفس در فرد گردد. این بیماری نوعی کم خونی به شمار می آید. افراد مبتلا به تالاسمی ممکن است کم خونی خفیف یا شدید داشته باشند. کم خونی شدید می تواند به اندام ها آسیب برساند و منجر به مرگ شود.
بیماری تالاسمی شیوع بالایی در ایران دارد. این بیماری ژنتیکی به دو صورت مینور و ماژور در افراد مشاهده می شود. افراد مبتلا به تالاسمی مینور ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند یا فقط کم خونی خفیف داشته باشند ، در حالی که فرد مبتلا به تالاسمی ماژور ممکن است علائم شدیدی داشته باشد و همچنین نیازمند انتقال خون به طور مرتب باشد.
در صورتی که یک فرد مبتلا به تالاسمی مینور با فرد سالم ازدواج نماید، مشکلی در فرزندان آن ها ایجاد نمی شود. اما در صورتی که هر دو فردی که قصد ازدواج با هم را دارند به تالاسمی مینور مبتلا باشند، احتمال ابتلا فرزندان آن ها به تالاسمی ماژور افزایش می یابد. همانطور که گفته شد تالاسمی ماژور با کم خونی شدیدی همراه می باشد که عوارض جدی برای بیمار به دنبال دارد.
تشخیص تالاسمی با شمارش سلول های خونی و انجام الکتروفورز هموگلوبین بر روی نمونه خون زوجین انجام می شود. در صورت ابتلای هر دو طرف به تالاسمی مینور انجام مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج الزامی می باشد.
آزمایش بیماری های مقاربتی
بیماری های مقاربتی بیماری هایی هستند که در صورت ابتلای یکی از زوجین از طریق مقاربت به دیگری انتقال می یابند. بیماری های مختلفی نظیر سیفیلیس، هپاتیت و ایدز از طریق مقاربت به فرد منتقل می شود. سیفیلیس بیماری مقاربتی است که در صورت عدم درمان باعث ایجاد مشکلات جدی در سلامت می شود. این بیماری دارای مراحل مختلفی می باشد که علائم آن بسته به مرحله بیماری متفاوت است. مشخصه اصلی بیماری سیفیلیس وجود زخم هایی در ناحیه تناسلی می باشد. شایان ذکر است این زخم ها در بیشتر موارد به درستی تشخیص داده نمی شوند و فرد به صورت ناآگاهانه بیماری را انتقال می دهد. تماس مستقیم با این زخم ها در رابطه جنسی واژینال ، مقعد یا دهانی موجب انتقال آن به طرف مقابل گردیده و زخم هایی در آلت تناسلی، واژن، مقعد و یا راست روده ، روی لب یا دهان ایجاد می نماید. سیفیلیس می تواند از مادر آلوده به جنین منتقل شود. ابتلای جنین به بیماری سیفیلیس می تواند موجب عوارض شدیدی در جنین و حتی مرگ شود. در صورت تجویز صحیح آنتی بیوتیک ها این بیماری به خوبی قابل درمان می باشد.
در حال حاضر در ایران آزمایش سیفیلیس به عنوان یکی از آزمایشات قبل از ازدواج محسوب می شود و زوجین می توانند به درخواست خود آزمایش هپاتیت و HIV را قبل از ازدواج انجام دهند.
مشاوره ژنتیک
مشاوره ژنتیکی قبل از ازدواج برای افرادی که سابقه بیماری های ارثی، نقایص مادرزادی و اختلالات کروموزومی در خانواده هستند، اهمیت دارد. شایان ذکر است ازدواج های فامیلی که بیشتر در معرض داشتن فرزندانی با اختلالات ژنتیکی هستند، نیازمند مشاوره ژنتیکی قبل از ازدواج می باشند. در حال حاضر در ایران این مشاوره برای بیماری تالاسمی و ازدواج های فامیلی قبل از ازدواج انجام می شود. مشاوره ژنتیک می تواند با بررسی سابقه خانوادگی بیماری های ارثی و تخمین میزان خطر بروز این بیماری ها در فرزندان به زوجین کمک نماید که با آگاهی کافی تصمیم بگیرند. همچنین این مشاوره قبل از انجام آزمایشات تخصصی ژنتیک ضروری می باشد.
آزمایش اعتیاد
آزمایش اعتیاد از جمله آزمایشاتی است که قبل از ازدواج برای اطلاع طرفین از وجود اعتیاد انجام می شود. در حال حاضر استفاده از روش های مناسب و ابزارهای نظارتی نظیر دوربین های مدار بسته در مرحله نمونه گیری احتمال خطا در نتیجه آزمایش را به حداقل رسانده است. این آزمایش بر روی ادرار فرد انجام می گیرد. برای انجام این آزمایش، نیازی به ناشتا بودن نیست ولی ضروری است ۷۲ ساعت قبل از انجام آزمایش از مصرف داروهای مسکن نظیر داروهای كدئین‌دار خودداری گردد؛ زیرا این داروها موجب مثبت شدن کاذب نتیجه آزمایش خواهند شد. شایان توجه است که عدم مصرف مواد مخدر چند روز قبل از انجام آزمایش موجب منفی شدن نتیجه آزمایش می گردد؛ بنابراین منفی شدن نتیجه این آزمایش به معنی عدم اعتیاد فرد نیست.
در حال حاضر در آزمایشگاه پاتوبیولوژی پاستور اهواز آزمایش شمارش و بررسی سلول های خونی و الکتروفورز هموگلوبین خون به منظور تشخیص بیماری تالاسمی انجام می شود. همچنین تشخیص بیماری سیفیلیس در این آزمایشگاه قابل انجام می باشد.
منابع:
- https://www.webmd.com/baby/pre-pregnancy-checkup#2
- https://www.cdc.gov/ncbddd/thalassemia/facts.html
- https://www.cdc.gov/std/syphilis/stdfact-syphilis.htm
سایر مقالات
